ประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตไหมไทย รวมถึงผลิตภัณฑ์ไหมไทยที่มีคุณภาพและมีชื่อเสียงมากแห่งหนึ่งของโลก มีแรงงานในอุตสาหกรรมจำนวนมาก โดยเฉพาะแรงงานในชนบท ผ้าไหมและผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของไทย ถือเป็นเอกลักษณ์ไทยที่ได้รับการกล่าวขวัญมานานแล้วในด้านความงดงามของสีสัน และลวดลาย รวมถึงฝีมือการทอผ้าของคนไทยที่ได้รับการถ่ายทอดมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งผ้าไหมและผลิตภัณฑ์ไหมของไทยนั้น ต่างได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั้งจากชาวไทยและชาวต่างประเทศ ไหมไทยเป็นสินค้าหัตถกรรมที่มีขั้นตอนการผลิตที่ใช้แรงงานคนไทยเป็นหลัก ซึ่งเหมาะสมกับโครงสร้างเศรษฐกิจของประเทศไทยที่มีแรงงานเป็นจำนวนมาก กล่าวคือ อุตสาหกรรมการผลิตไหมไทยสามารถสร้างงานให้กับชาวบ้าน และเป็นการเพิ่มรายได้ให้แรงงานในชนบทด้วย

ผ้าไหม เป็นผลิตภัณฑ์ที่ทรงคุณค่า และสืบทอดภูมิปัญญาของคนไทย นอกจากจะเป็นเอกลักษณ์อันโดดเด่นของคนไทยแล้ว ลาดลายบนผืนผ้าแต่ละชนิด แต่ละประเภท ยังบอกเล่าเรื่องราวต่างๆได้เป็นอย่างดี ซึ่งได้รับการคิดค้นด้วยภูมิปัญญาสืบทอดต่อกันมาอีกทั้งสีของผ้าที่ใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในพื้นที่ ทำให้ผ้าไหมเป็นอาภรณ์ที่เชิดชูบุคลิกภาพของผู้สวมใส่ให้สง่างาม สร้างความน่าเชื่อถือได้อย่างน่าภาคภูมิใจ ผ้าไหมไทยเป็นผ้าทอด้วยมือ เนื้อผ้าวาวเป็นประกายโดดเด่นด้วยสีสันตัดกันสะดุดตา แต่ดูกลมกลืนประทับใจ เมื่อสวมใส่จะดูภูมิฐานและมีรสนิยม เมื่อใส่จะรู้สึกเบาและเย็นสบาย ไหมไทยได้รับการยอมรับว่าเป็นราชินีของเส้นใยทั้งหมดที่มีในโลก

ไหมไทยมีลวดลายหลากหลายซึ่งเกิดจากวิธีการทอ ส่วนใหญ่มักเป็นลวดลายที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ส่วนใหญ่เป็นลวดลายที่เกี่ยวข้องและพบเห็นได้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งได้รับการถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปยังคนอีกรุ่นหนึ่ง เป็นการสืบทอดฝีมือและภูมิปัญญาอย่างแท้จริง ถ่ายทอดออกมาเป็นรูปทรงต่างๆ ผ้าไหมไทยมีรูปแบบการทอและลวดลายที่แตกต่างกันตามวัฒนธรรมและภูมิปัญญาในแต่ละท้องถิ่น ปัจจุบันเราสามารถพบเห็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม การทอผ้าและการออกแบบลวดลายผ้าของชาวผู้ไทยในประเทศไทย ในรูปแบบของเสื้อผ้าแฟชั่นของสังคมชั้นสูงที่ประยุกต์การออกแบบเพื่อใช้ในการตัดเย็บเสื้อผ้าสำหรับคนในสังคมเมือง ซึ่งเป็นคนนอกวัฒนธรรม และไม่ใช่เจ้าของวัฒนธรรมจึงไม่ได้สืบทอดวัฒนธรรมและแบบแผนประเพณีการใช้ผ้า ตลอดจนคุณค่าและความหมายที่บันทึกไว้ในลวดลายผ้า จากการศึกษาทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการทอผ้าและการออกแบบลวดลายผ้าของชาวผู้ไทยที่มีอยู่ในปัจจุบัน ส่วนมากเป็นความรู้เกี่ยวกับชื่อลวดลาย ซึ่งเป็นองค์ความรู้ที่เน้นอยู่ที่ส่วนรูปแบบเท่านั้น

ประเทศไทย เป็นแหล่งผลิตไหมและผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและมีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก มีแรงงานในอุตสาหกรรมจำนวนมากโดยเฉพาะแรงงานในชนบท การพัฒนาอุตสาหกรรมไหมไทยเพื่อยกระดับผ้าไหมไทยให้ก้าวสู่ความเป็นสากล เพื่อเป็นการช่วยเหลือผู้ประกอบการอีกทางหนึ่งด้วย โดยที่ผ่านมากระทรวงอุตสาหกรรมมีโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นเพื่อสนับสนุนและช่วยเหลือกลุ่มผู้ประกอบการไทยให้มีความสามารถในด้านการแข่งขันกับต่างประเทศโดยมีแนวทางในการพัฒนาอุตสาหกรรมไหมไทยในหลายๆ ด้าน อาทิ พัฒนาด้านบุคลากร เน้นที่ผ้าไหมทอมือ ซึ่งจะเป็นมรดกสืบทอดไปอีกยาวนาน พัฒนาด้านเทคโนโลยีและด้านการบริหารจัดการ เพื่อเพิ่มผลผลิตและลดการสูญเสียทั้งระบบ และพัฒนารูปแบบสินค้าและการตลาด โดยเน้นที่แฟชั่นและผลิตสินค้าให้เหมาะสมกับรสนิยมของลูกค้า

อุตสาหกรรมไหมเป็นหนึ่งในสินค้าที่มีโอกาสทางการตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพราะมีคุณค่าทางภูมิปัญญาสืบทอดมายาวนาน ดังนั้นการส่งเสริมและสนับสนุนไหมไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อรณรงค์สร้างทัศนคติ สร้างการรับรู้การเป็นศูนย์กลางแหล่งผลิตและการค้าผ้าไหมไทยที่มีคุณภาพ และกระตุ้นให้เกิดการบริโภคผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย ตั้งแต่การผลิตผ้าไหมคุณภาพดีและได้มาตรฐาน การสาธิตวิธีการทำไหมที่น่าสนใจ เพื่อให้ผู้เข้าร่วมชมงานได้เรียนรู้และเข้าใจกระบวนการผ้าไหมได้อย่างครบวงจร

แฟชั่นผ้าไหมมีแนวโน้มจะขยายตัวต่อเนื่อง ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ยุโรปและอเมริกายังมีความต้องการผ้าไหมสูง โดยเฉพาะกลุ่มตกแต่งบ้าน โรงแรมหรู อาคารสถานที่ รวมถึงบ้านจัดสรรระดับหรู สินค้าแบรนด์เนมและกลุ่มบรรจุภัณฑ์ ไวน์ แชมเปญ ที่ยังชื่นชอบนำผ้าไหมไทยไปตกแต่ง เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้า เพราะผ้าไหมไทยมีเอกลักษณ์ที่สวยงาม เป็นที่รู้จัก และมีแนวโน้มจะได้รับความนิยมในตลาดโลกสูงขึ้น ในขณะเดียวกันตลาดญี่ปุ่นก็เป็นตลาดหนึ่งที่น่าสนใจโดยมีการนำไหมไทยไปตัดเป็นชุดกิโมโน ทำให้ตลาดนี้มีโอกาสเติบโตได้ในอนาคต เช่นเดียวกับตลาดตะวันออกกลาง อย่างเช่น โอมาน ก็เริ่มให้ความสนใจนำผ้าไหมไปประดับตกแต่งโรงแรมหรูมากขึ้น ดังนั้นหากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งส่งเสริมและทำการตลาด สร้างการรับรู้ในกลุ่มภัตตาคารด้วยผ้าไหมไทยก็จะส่งออกได้มากขึ้น

อุตสาหกรรมแฟชั่นไทยเป็นอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจไทยและมีบทบาทต่อการจ้างงานกว่า 2 ล้านคน ถูกจัดอันดับอยู่ 1 ใน 5 ของอุตสาหกรรมแฟชั่นเอเชีย เนื่องจากมีความได้เปรียบในเรื่องของวัตถุดิบที่หลากหลาย ทักษะฝีมือแรงงานที่ประณีต และมีการออกแบบที่สร้างสรรค์ โดยจะเห็นได้ว่า ในช่วง 7 เดือนที่ผ่านมา (ม.ค.-ก.ค.) อุตสาหกรรมแฟชั่นไทยสามารถสร้างรายได้ให้ประเทศได้ถึง 3.7 แสนล้านบาท (สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม เครื่องหนังและรองเท้า และอัญมณีและเครื่องประดับ) แต่หากเทียบกับผู้นำด้านแฟชั่นอย่างฮ่องกงที่สามารถก้าวขึ้นเป็นผู้นำแฟชั่นแถวหน้าในภูมิภาคเอเชียที่มีตัวเลขการส่งออกสินค้าแฟชั่นสูงถึง 9.3 แสนล้านบาทนั้นจะเห็นได้ว่าสูงกว่าประเทศไทยเกือบสามเท่า โดยฮ่องกงเป็นเขตบริหารพิเศษแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นเมืองที่มีความก้าวหน้าของอุตสาหกรรมแฟชั่นเป็นอย่างมาก

ดังนั้น รัฐบาลจึงผลักดันและพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นอย่างต่อเนื่องและครบวงจร มีหน่วยงานที่ดูแลด้านแฟชั่นโดยเฉพาะ รวมทั้งมีเทคโนโลยีการผลิตที่ทันสมัย การออกแบบที่ได้รับการยอมรับระดับสากล อีกทั้งยังสามารถสร้างแบรนด์สินค้าเป็นของตนเองที่มีชื่อเสียงระดับโลก เช่น จิออร์ดาโน่ (Giordano) ครอคโคไดล์ (Crocodile) จีทูเธาซันด์ (G2000) และราเบียนโค (RABEANCO) เป็นต้น

นอกจากนี้ อุตสาหกรรมแฟชั่นฮ่องกงยังเป็นตัวแปรสำคัญในการดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เข้ามาท่องเที่ยวที่ฮ่องกงซึ่งมีสูงถึงปีละ 50 ล้านคน โดยนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มีจุดหมายปลายทางที่ย่านการค้าแฟชั่นต่างๆ เช่น ย่านคอสเวย์เบย์ (Causeway Bay) ย่านแอดมิรัลตี ย่านมงก็ก และย่านเซ็นทรัล ซึ่งเป็นย่านจำหน่ายสินค้าแฟชั่นระดับไฮเอนด์ เช่น หลุยส์ วิตตอง กุชชี่ แอร์เมส ดิออร์ และปราด้า ฯลฯ รวมทั้งเป็นที่ตั้งของห้างสรรพสินค้าระดับหรูหลายแห่ง เช่น ห้างไฮซึ่นเพลส ห้างโซโก แลนด์มาร์คอเล็กซานดราแลนด์มาร์คชาเตอร์จาร์ดิน เฮาส์เอ็กซ์เชนจ์สแควร์ ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีย่านโซโหสำหรับสินค้าสไตล์บูติกสินค้าแนวย้อนยุค และงานศิลปะ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม จะเห็นได้ว่าฮ่องกงมีย่านการค้าเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญซึ่งผลักดันให้ฮ่องกงเป็นเมืองแห่งแฟชั่นที่สำคัญ ทั้งนี้ ในการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยสู่ “สวรรค์แห่งการชอปปิ้ง” (FashionShopping Paradise) เทียบเท่าฮ่องกงได้นั้นจะต้องใช้กลยุทธ์เพื่อให้เกิดการพัฒนาในหลายด้าน อาทิ จูงใจให้ผู้ประกอบการต่างชาติสนใจมาซื้อสินค้าไทย ตลอดจนส่งเสริมให้แบรนด์ไทยเป็นที่รู้จักและยอมรับในตลาดต่างประเทศ รวมทั้งกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวซื้อสินค้าแฟชั่นของไทยมากขึ้น โดยสร้างแหล่งชอปปิ้งที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมหาศาล โดยจำเป็นต้องกระจายแหล่งชอปปิ้ง เช่น ชอปปิ้ง สตรีทชอปปิ้ง แอเรียและชอปปิ้งบิลดิ้ง ฯลฯ ให้มีความหลากหลาย ทั้งกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด รวมทั้งพัฒนาระบบลอจิสติก (Logistic) ที่เอื้อต่อการส่งออกสินค้าแฟชั่น นอกจากนี้ จะต้องมีการสร้างค่านิยมให้แก่ผู้บริโภคทั้งในประเทศและนักท่องเที่ยว ให้ทราบว่านอกจากประเทศไทยจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติแล้ว ประเทศไทยยังมีย่านการค้าสินค้าแฟชั่นที่นักท่องเที่ยวทุกคนต้องมาเยือนและซื้อกลับไป อย่างไรก็ดี หน่วยงานรัฐมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งและมีหน้าที่หลักในการสร้างโอกาสให้ผู้ประกอบการในการนำเสนอสินค้าแฟชั่นไทยออกสู่สายตาต่างประเทศในรูปแบบต่างๆ

อุตสาหกรรมแฟชั่นเป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของไทย โดยก่อให้เกิดการสร้างรายได้เข้าประเทศต่อปีจำนวนมาก และสามารถสร้างงานสร้างรายได้ให้กับประชากรในประเทศ อีกทั้งยังเป็นอุตสาหกรรมที่ใช้ทุนมนุษย์เป็นหลักในการออกแบบและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้า ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงพลวัตรของเศรษฐกิจโลกที่กำลังจะเกิดขึ้น ทำให้ต้องมีการพัฒนาสินค้าแฟชั่นที่อาศัยการแข่งขันในด้านของความคิดสร้างสรรค์เป็นหลัก ลดการผลิตสินค้าจำนวนมากและการแข่งขันในด้านของราคาลง โดยเฉพาะประเทศไทยมีความได้เปรียบในด้านของทุนมนุษย์ รากฐานทางวัฒนธรรม และภูมิปัญญาที่มี ซึ่งเป็นแหล่งที่ก่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์และนำไปสู่การสร้างเอกลักษณ์ให้กับสินค้าได้ ทางรัฐบาลจึงตระหนักถึงความสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นเชิงสร้างสรรค์ขึ้น จึงได้ดำเนินโครงการจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาศักยภาพเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ในอุตสาหกรรมแฟชั่น (สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม รองเท้าและเครื่องหนัง อัญมณีและเครื่องประดับ) ขึ้น เพื่อศึกษาศักยภาพและวางแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นเชิงสร้างสรรค์ขึ้น โดยเฉพาะปัจจัยที่จะก่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ขึ้น ทั้งในเชิงของแนวคิดและระบบการผลิต รวมทั้งเสนอแนะรูปแบบการบูรณาการการพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ระหว่างหน่วยงาน องค์กร ทั้งภาครัฐและเอกชน

ในรายละเอียดของโครงการจะประกอบด้วย กรอบแนวคิดในการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นไปสู่อุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ โดยมีการศึกษาถึงภาพรวม โครงสร้าง แนวทางการจำแนกอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ และแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ในอนาคต อีกทั้งยังมีการศึกษาถึงสถานการณ์ในปัจจุบันของการนำเข้าและส่งออกสินค้าสร้างสรรค์ของโลก รวมทั้งประเทศผู้นำของอุตสาหกรรมนี้ ถัดไปจะเป็นส่วนของการศึกษาตัวอย่างประเทศที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นและมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของนานาชาติ รวมทั้งแนวทางในการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าแฟชั่นของตราสินค้าที่ประสบความสำเร็จ จากนั้นทำการศึกษาถึงแนวทางและนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ของประเทศไทย ตลอดจนการวิเคราะห์ศักยภาพของอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยในปัจจุบัน และการรวบรวมข้อมูลผู้เชี่ยวชาญในแต่ละด้านของอุตสาหกรรมแฟชั่น โดยข้อมูลจากการศึกษาทั้งหมดนี้ ได้นำมาวิเคราะห์ถึงปัญหาและอุปสรรคที่สำคัญในการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ พร้อมทั้งกำหนดแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ของไทย โดยกำหนดขอบเขตการพัฒนา แนวทางการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมแฟชั่นไปสู่อุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์ และแนวทางการพัฒนากลุ่มเป้าหมายในแต่ละกลุ่ม รวมถึงมีการจัดทำแผนยุทธศาสตร์ และกำหนดโครงการการพัฒนาอุตสาหกรรมแฟชั่นสร้างสรรค์อย่างยั่งยืน เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์กับทุกภาคส่วนในการพัฒนาความสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นต่อไป

อุตสาหกรรมสิ่งทอ เป็นอุตสาหกรรมแรกของไทยที่เป็นตัวกระตุ้นเศรษฐกิจภาคอุตสาหกรรมของไทย มาเมื่อหลายสิบปีก่อน ผ่านการพัฒนามาเป็นระดับ จนถึงตอนนี้เรามองไปถึงคำว่า “อุตสาหกรรมแฟชั่น” ซึ่งแต่ละปีมีมูลค่าการค้ากว่า 5 แสนล้านบาท ซึ่งไม่ใช่แค่เพียงเสื้อผ้าเท่านั้น แต่ยังรวมถึง ภาคอุตสาหกรรมผลิตต้นน้ำถึงปลายน้ำ ทั้งเครื่องหนัง สิ่งทอ ฟอกย้อมค้าปลีก- ค้าส่งสินค้าแฟชั่น

และถึงตรงนี้เป็นช่วงเวลาที่กำลังจะเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อีกครั้ง ผู้ประกอบการจะต้องรับมือการแข่งขันที่รุนแรง พร้อมปรับบทบาทจากผู้รับจ้างผลิตสู่การสร้างแบรนด์ของตนเองควบคู่กัน ก่อนหน้านี้ภาครัฐพยามสนับสนุนให้ผู้ประกอบการไทยสร้างแบรนด์ของตัวเองขึ้นมา ผ่านกิจกรรมหลบายรูปแบบ และมีเวทีที่จะให้ผู้ประกอบการไทย การยอมรับว่าเป็นการรวมอุตสาหกรรมด้านต่างๆตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ เข้าไว้ด้วยกัน ทำให้ผู้ผลิต ผู้ซื้อ ผู้นำเข้า ผู้ค้าปลีก ผู้ค้าส่ง ตัวแทนจัดซื้อ ดีไซน์เนอร์และผู้จัดจำหน่าย ได้มีเวทีแสดงศักยภาพ สร้างเครือข่ายทางธุรกิจ และการเจรจาพบพันธมิตรใหม่ๆ ทั้งในประเทศ อาเซียน และทั่วโลก

ในแต่ละปีมูลค่าการส่งออกอุตสาหกรรมแฟชั่น มีมูลค่าการส่งออกมากว่า 500,000 ล้านบาท ซึ่งอุตสาหกรรมแฟชั่นนั้น ถือว่าเป็นภาคอุตสาหกรรมที่ใหญ่เกี่ยวโยงในหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นอุตสาหกรรม สิ่งทอ เครื่องหนัง เครื่องนุ่งห่ม ผ้าไทย อุตสาหกรรมฟอกหนัง ค้าปลีกแฟชั่น สำหรับตลาดส่งออกหลักในอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม ได้แก่ จีน รองลงมาเป็นสหภาพยุโรป และฮ่องกง มียอดการส่งออกอยู่ที่ 2.27 แสนล้านบาท มีจำนวนแรงงาน 1 ล้านคน ส่วนอุตสาหกรรมเครื่องหนังและรองเท้า ตลาดหลัก ได้แก่ จีน อิตาลี และฮ่องกง มียอดการส่งออก อยู่ที่ 5.3 หมื่นล้านบาท มีแรงงาน 6 แสนคน อุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ ตลาดหลัก ได้แก่ ฮ่องกง สหภาพยุโรป และสหรัฐฯ มียอดการส่งออกในปี 2556 ที่ 3.06 แสนล้านบาท ใช้แรงงาน 1.3 ล้านคน ส่วนตลาดภายในประเทศ ยังคงได้รับผลกระทบจากความวุ่นวายทางการเมือง คาดว่าจะทำให้ยอดขายสินค้ากลุ่มแฟชั่นภายในประเทศมีมูลค่าลดลง 10-30% สินค้าที่ไม่จำเป็นต่อการบริโภคในชีวิตประจำวันจะกระทบมากที่สุด อย่างไรก็ตามหลังจากที่รัฐบาลยกเลิกพรก.ฉุกเฉินทำให้นักท่องเที่ยวกลับเข้ามามากขึ้น เห็นได้จากช่วงสงกรานต์ที่นักท่องเที่ยวต่างชาติกลับมาเที่ยวในไทยมากขึ้น ทำให้กำลังซื้อภายในประเทศเพิ่มขึ้น

ปัจจุบันอุตสาหกรรมแฟชั่นและเครื่องหนังของไทยมีการขยายตัวสูงขึ้น จนกลายเป็นอุตสาหกรรมหลักที่สร้างรายได้ให้แก่ประเทศเป็นอันดับต้น ๆ ขณะเดียวกันได้มีการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีใหม่ ๆ มาใช้มากมายที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพความก้าวหน้าของอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยอย่างครบวงจร

ภาพรวมของอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยในขณะนี้ว่า อยู่ในช่วงที่มีทั้งได้เปรียบและเสียเปรียบ เพราะถ้าใครปรับตัวทันก็จะได้เปรียบ โดยเฉพาะในเรื่องของการดีไซน์ การใช้นวัตกรรม และการสร้างเอกลักษณ์ความแตกต่าง ซึ่งอุตสาหกรรมแฟชั่นไทยเป็นที่น่ากลัวในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้พอสมควร เพราะดีไซเนอร์ไทยมีความเก่งและมีรสนิยมที่ดีจนเป็นที่ยอมรับ นอกจากนี้บ้านเรายังมีวัตถุดิบที่ค่อนข้างครอบคลุมทั้งหมด รวมทั้งมีกระบวนการผลิตตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ

ความสามารถตรงนี้หากหยิบมาใช้ครบถ้วนก็จะเกิดศักยภาพที่น่าสนใจมาก ประเทศไทยค่าแรงไม่แพงแต่ก็ไม่ถึงกับถูก ที่สำคัญเรามีต้นทุนฝีมือที่ดี ส่วนดีไซน์ก็ได้รับความร่วมมือจากดีไซเนอร์ใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นมา ถ้าเปรียบเทียบกับประเทศจีนหรือประเทศเวียดนามที่เป็นผู้ผลิตส่วนใหญ่ยังไม่ได้มีแบรนด์เป็นของตัวเอง การที่ทั้ง 2 ประเทศเป็นผู้ผลิตที่เน้นราคาถูก ตอนนี้ก็เจอปัญหาเรื่องต้นทุน ค่าแรงที่เพิ่มขึ้นอย่างมากมาย ทำให้จริง ๆ แล้วก็ไม่ได้ถูกมากกว่าประเทศไทยเลย แต่เป็นเพราะมีวัตถุดิบหลากหลายมากกว่าประเทศไทย

สำหรับเรื่องของการปรับตัวภาครัฐมีการส่งเสริมทุกปี โดยจะช่วยผลักดันดีไซเนอร์หน้าใหม่ ๆ ให้เกิดขึ้น หรือพาไปออกโรดโชว์ที่ต่างประเทศรวมทั้งมีดีไซเนอร์ที่เก่ง ๆ จากประเทศเรามาช่วยในการพัฒนาสินค้าให้กับผู้ประกอบการ ซึ่งจะช่วยให้สินค้ามีความแปลกใหม่ รวมทั้งมีความตื่นตัวในการพัฒนา จึงมีการนำเสนอนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ผ่านการวิจัยและลดปัญหาโลกร้อน เช่น การทำการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมร่วมกับญี่ปุ่น อีกทั้งมีการนำเสนอนวัตกรรมอื่น ๆ ที่ได้ผ่านการวิจัยและพัฒนาร่วมกับสถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ โดยได้พัฒนาสิ่งทอและผ้าผืนต่าง ๆ จากวัสดุธรรมชาติ เน้นความเป็น อีโค-กรีน มากขึ้น

กลุ่มอุตสาหกรรมสินค้าแฟชั่นและสินค้าเครื่องหนังปลายน้ำ ประกอบด้วย อุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่มไทยที่มีการนำเสนอนวัตกรรมใหม่ คือการตัดเย็บเสื้อผ้าโดยการใช้เครื่องเสียงอัลตราโซนิคมาช่วยในการตัดเย็บ ซึ่งนอกจากนี้ยังมีเทคโนโลยีอีกหลายรูปแบบ แต่รูปแบบหนึ่งที่ใช้นวัตกรรมใหม่ ๆ มาช่วยในการตัดเย็บคือ อุตสาหกรรมเสื้อผ้ากีฬา ที่เมืองไทยเป็นแหล่งผลิตที่ใหญ่ที่สุดรายหนึ่งของโลก และในแถบโซนทวีปเอเชีย ประเทศไทยเป็นเจ้าใหญ่ ๆ ที่ผลิตให้กับแบรนด์ยักษ์ใหญ่ที่มีชื่อเสียงในระดับโลก และเสื้อผ้าของแบรนด์ต่าง ๆ ก็มีการปรับตัวด้วยการใช้นวัตกรรมต่าง ๆ เข้ามาผลิตให้เสื้อผ้ามีคุณภาพ แตกต่างและมีลักษณะของการสร้างฟังก์ชั่นใหม่ ๆ ให้เสื้อผ้า เช่น เทคโนโลยีการบอนดิ้งตะเข็บ คือ ผ้าไร้ตะเข็บ ซึ่งเป็นการนำผ้ามาติดกันด้วยการบอนดิ้งที่ทำให้ไม่มีตะเข็บทำให้ไม่เกิดการระคายเคือง ตรงนี้จะสามารถตอบโจทย์โดยตรงของเสื้อฟุตบอลหรือเสื้อกีฬาที่จะต้องมีการเคลื่อนไหวเยอะ ๆ

อย่างที่เรารู้กันดีว่า การเปลี่ยนแปลงของสภาพสังคมและวัฒนธรรม ตลอดจนวิถีชีวิตในปัจจุบัน มีผลกระทบต่อวัฒนธรรมการแต่งกาย เนื่องด้วยแฟชั่นการแต่งกายเป็นสํวนหนึ่งของการสร้างภาพลักษณ์และสะท้อน อัตลักษณ์ของผู้คนในสังคม

ดังนั้นการสร้างสรรค์ผลงานออกแบบแฟชั่นจึงต้องเข้าถึงพฤติกรรมของผู้บริโภค ที่เปลี่ยนแปลงไป ตลอดจนรู้ทันแนวโน้มของสภาพเศรษฐกิจสังคม วัฒนธรรม และเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เพื่อให้สามารถพัฒนาผลงานให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคในยุคปัจจุบันได้

ถ้าย้อนกลับไปในสมัยก่อน ธุรกิจแฟชั่นในสมัยนั้น เราก็จะรู้จักกันในฐานะห้องเสื้อ ที่มีเจ้าของธุรกิจเป็นผู้ออกแบบ และตัดเย็บเฉพาะตัวลูกค้า แล้วก็มี แบรนด์เนมดังๆ ที่วางจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าไม่กี่แบรนด์ ลูกค้าก็จะมีทางเลือกไม่มากนัก กระแสของแฟชั่นส่วนใหญ่ก็จะมาจากดาราภาพยนต์ที่เป็นพรีเซนเตอร์ให้ห้องเสื้อต่างๆ แล้วก็มีลงโฆษณาในนิตยสารดังๆ ไม่กี่เล่มในสมัยนั้น อย่าง นิตยสารขวัญเรือน นิตยสารกุลสตรี

แต่สิ่งที่ทำให้อุตสาหกรรมแฟชั่นในบ้านเรา ที่ออกแบบด้วยฝีมือของนักออกแบบคนไทย ยังไมได้รับความนิยมมากนักในยุคสมัยก่อน ก็เพราะว่า คนไทยเรานิยมของนอก มีความเชื่อมั่นในการออกแบบและตัดเย็บเสื้อผ้าจากเมืองนอกมากกว่าฝีมือของคนไทย ก็เลยเป็นโอกาสทำให้ผู้ประกอบการในไทย อย่างเช่น เครือสหพัฒน์ฯ ซื้อลิขสิทธิ์แบรนด์ดังๆ จากฝรั่งเศส อังกฤษ ญี่ปุ่น และ อเมริกา เข้ามาทำการผลิตในเมืองไทย และได้การถ่ายทอด Know How ทั้งด้านการออกแบบ และการตัดเย็บในระบบอุตสาหกรรม ก็มีส่วนทำให้อุตสาหกรรมแฟชั่นในบ้านเราเติบโตขึ้น ในช่วงประมาณ 20 กว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งในยุคสมัยนั้น การสื่อสารทางอินเทอร์เนตยังไม่มีนะครับ เราก็อาศัยดูเทรนด์แฟชั่นจากนิตยสารต่างๆ ของต่างประเทศ

จนมาถึงเมื่อประมาณสัก 10 ปีมานี้ โครงการกรุงเทพเมืองแฟชั่น เป็นโครงการหนึ่งที่สร้างความตื่นตัว และสร้างความคึกคักให้กับวงการแฟชั่นเมืองไทยเป็นอย่างมาก มีการอบรม ให้ความรู้ และสนับสนุนการสร้างนักออกแบบแฟชั่นรุ่นใหม่ มีกิจกรรมประกวดผลงานการออกแบบแฟชั่น และสถาบันการศึกษาหลายแห่งก็เปิดสอนในหลักสูตรการออกแบบแฟชั่นขึ้นมา เพื่อรองรับการเติบโตของธุรกิจอุตสาหกรรมแฟชั่น

โดยเฉพาะอย่างยิ่งวันนี้ โลกการติดต่อสื่อสารทางอินเทอร์เนต สามารถเชื่อมโยงข้อมูลข่าวสาร และองค์ความรู้ถึงกันหมดในเวลาที่รวดเร็วมาก ทำให้กระแสแฟชั่นจากประเทศผู้นำแฟชั่นอย่างยุโรป หรือ สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น สามารถแพร่กระจายมายังประเทศไทยได้อย่างรวดเร็ว เช่นเดียวกับผลงานของดีไซน์เนอร์เมืองไทย ที่สามารถแพร่กระจายไปยังประเทศต่างๆ ทั่วโลกได้อย่างรวดเร็วเช่นกันนะครับ

วันนี้เราจึงเห็นเสื้อผ้าแฟชั่นแบรนด์เนมต่างๆ ด้วยฝีมือคนไทยเกิดขึ้นมากมาย และกลายเป็นกระแสแฟชั่นที่กลุ่มผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อในระดับต่างๆ ให้ความนิยมกันมากขึ้น

ธุรกิจเสื้อผ้าแฟชั่นในบ้านเราตอนนี้ก็น่าที่จะมีความคึกคักและเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยได้รับปัจจัยหนุนมาจาก Life Style และกำลังซื้อของผู้บริโภครุ่นใหม่ที่ให้ความสำคัญกับการแต่งกายมากขึ้น ประกอบกับการขยายตัวของธุรกิจค้าปลีก รวมทั้งการที่ไทยเป็นหนึ่งในศูนย์กลางการค้า การท่องเที่ยวและเป็นแหล่งช้อปปิ้งสำคัญแห่งหนึ่งของอาเซียน ปัจจัยเหล่านี้ก็น่าจะส่งผลให้กลุ่มธุรกิจแฟชั่นหลายๆ แบรนด์สนใจเข้ามาทำตลาดและลงทุนขยายสาขาในไทยมากขึ้น

ในทุกวันนี้อุตสาหกรรมด้านต่างๆมีความสำคัญอย่างมากต่อเศรฐกิจไทย โดยอุตสาหกรรมนั้นมีการแปรรูปที่ครบวงจร ซึ่งแปรรูปจากของหรือวัตถุดิบให้เป็นวัสดุใหม่ เพื่อให้ได้ประโยชน์ตามความต้องการ โดยการใช้เครื่องจักร หรือแรงงานคนเข้ามาช่วย เพื่อให้ได้ผลผลิตทีละมากๆ ประเภทของอุตสาหกรรมนั้นมีหลายประเภท อาทิเช่น ท่ออุตสาหกรรม อุตสาหกรรมสิ่งทอ อุตสาหกรรมเครื่องปั้นอุตสาหกรรมเหล่านี้เมื่อนำไปขายยังท้องตลาดก็จะสามารถนำรายได้เข้าสู่ประเทศได้อย่างมหาศาล

ในทีนี้เราจะพูดถึงอุตสาหกรรมสิ่งทอที่นับว่ามีบทบาทสคำคัญมากต่อการพัฒนาเศรษฐกิจวงการแฟชั่นของไทย ซึ่งมีการผลิตที่ครบวงจร ด้วยการผลิตที่ครบวงจรนี้ทำให้มีอัตราการจ้างงานสูงขึ้น มีการขยายตัวที่รวดเร็วทำให้มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างการผลิตภายในประเทศ จำนวนเครื่องจักรเพื่อการผลิตของอุตสาหกรรมสิ่งทอทุกสาขาก็มีปริมาณเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก และด้วยทุกวันนี้เองแฟชั่นมีส่วนร่วมในชีวิตประจำวันของผู้คนมากขึ้น ร้านค้าปลีกต่างๆทุกตลาดทั้งในกรุงเทพและปริมณฑลต่างนำเสื้อผ้าแฟชั่นเข้ามาขายอย่างแพร่หลาย ตามย่านแหล่งชอปปิ้งยอดนิยม โดยส่วนใหญ่กลุ่มลูกค้าเป้าหมายจะเป็นวัยรุ่น ในขณะที่ทางด้านผู้ผลิตเองก็ยังเป็นคนรุ่นใหม่ที่อยู่ในวัยเดียวกันกับลูกค้า จึงทำให้รู้ความต้องการของลูกค้าในวัยเดียวกัน ดังนั้นการทำธุรกิจด้านแฟชั่นนับว่าไปได้สวย เพราะวัยรุ่นเป็นวัยที่มีความตื่นตัวในเรื่องของแฟชั่น จึงทำให้เกิดกำไรที่ค่อนข้างสูง การผลิตจึงมีมากขึ้นตามไปด้วย

ในสภาพเศรษฐกิจปัจจุบันนี้ ทุกธุรกิจคงหนีไม่พ้นการแข่งขัน รวมถึงด้านตลาดแฟชั่นเอง ที่มีคู่แข่งอยู่ไม่น้อย เกิดการแย่งชิงลูกค้า มีร้านระดับเดียวกันเกิดขึ้นมามาก ทำให้ตัวลูกค้าเองสามารถเลือกได้มากขึ้น ทำให้ลูกค้าที่เคยมีกระจายไปยังร้านอื่นๆ ซึ่งจะทำให้เกิดต้นทุนการผลิตสูงแต่กระจายสินค้าออกไม่ได้ เพราะลูกค้ามีทางเลือกไปซื้อร้านอื่นมากขึ้น นอกจากนี้ยังเกิดปัญหาการเลียนแบบ ที่ขายสินค้าเหมือนๆกัน มีการตัดราคากันเกิดขึ้น ทำให้เจ้าของธุรกิจต้องหากลยุทธ์เพื่อดึงดูดลูกค้าไว้ ก็คือพยายามหาเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง และช่วยประคองธุรกิจให้อยู่รอดต่อไปได้

อุตสาหกรรมสิ่งทอ คืออุตสาหกรรมแรกของไทยที่เป็นตัวกระตุ้นเศรษฐกิจภาคอุตสาหกรรมของไทย มาเมื่อหลายสิบปีก่อน ผ่านการพัฒนามาเป็นระดับ จนถึงตอนนี้เรามองไปถึงคำว่า “อุตสาหกรรมแฟชั่น” ซึ่งแต่ละปีมีมูลค่าการค้ากว่า 5 แสนล้านบาท ซึ่งไม่ใช่แค่เพียงเสื้อผ้าเท่านั้น แต่ยังรวมถึง ภาคอุตสาหกรรมผลิตต้นน้ำถึงปลายน้ำ ทั้งเครื่องหนัง สิ่งทอ ฟอกย้อมค้าปลีก- ค้าส่งสินค้าแฟชั่นและถึงตรงนี้เป็นช่วงเวลาที่กำลังจะเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่อีกครั้ง “มุมมองนักบริหาร” ว่าผู้ประกอบการไทยจะต้องปรับตัวครั้งใหญ่รับเวทีอาเซียนในอีก 2 ปี ข้างหน้า เพราะผู้ประกอบการจะต้องรับมือการแข่งขันที่รุนแรง พร้อมปรับบทบาทจากผู้รับจ้างผลิตสู่การสร้างแบรนด์ของตนเองควบคู่กัน

ก่อนหน้านี้ภาครัฐพยามสนับสนุนให้ผู้ประกอบการไทยสร้างแบรนด์ของตัวเองขึ้นมา ผ่านกิจกรรมหลบายรูปแบบ และมีเวทีที่จะให้ผู้ประกอบการไทย ได้โชว์ผลงานที่ได้พัฒนาขึ้นมา เช่นงาน BIFF&BIL 2013 หรืองานแสดงสินค้าแฟชั่นและเครื่องหนัง หรือ Bangkok International Fashion Fair and Bangkok International Leather Fair 2013 (BIFF&BIL)ซึ่งเป็นงานใหญ่ในการผลักดันสินค้าแฟชั่นไทยสู่ผู้ซื้อทั่วโลกในแต่ละปีมูลค่าการส่งออกอุตสาหกรรมแฟชั่น มีมูลค่าการส่งออกมากว่า 500,000 ล้านบาท ซึ่งอุตสาหกรรมแฟชั่นนั้น ถือว่าเป็นภาคอุตสาหกรรมที่ใหญ่เกี่ยวโยงในหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นอุตสาหกรรม สิ่งทอ เครื่องหนัง เครื่องนุ่งห่ม ผ้าไทย อุตสาหกรรมฟอกหนัง ค้าปลีกแฟชั่น

นอกจากนี้การแข่งขันภายในและภายนอกประเทศ จึงไม่ได้อยู่บนเงื่อนไขเดิมๆ ที่เน้นราคาถูกอีกต่อไป อุตสาหกรรมสิ่งทอ แฟชั่น เสื้อผ้า เครื่องหนังและเครื่องประดับของไทย จึงต่อหาทางออกด้วยการสร้างความสามารถในการแข่งขันในหลายมิติ โดยเฉพาะการสร้างภาพลักษณ์การเป็นผู้นำแฟชั่นในภูมิภาค การนำเสนอสินค้าที่มีความเป็นตัวเอง เตรียมสินค้าที่เหมาะกับตลาดที่ต่างกัน การวิเคราะห์ความต้องการของบายเออร์แต่ละประเทศ การสร้างภาพลักษณ์ประกอบการขายที่ถูกนำเสนออย่างดี และสอดรับกลุ่มเป้าหมาย กิจกรรมที่ได้ผลักดันและส่งเสริมให้เกิดเครือข่ายทางธุรกิจใน อุตสาหกรรม แฟชั่น และเครื่องหนัง ระหว่างผู้ประกอบการไทย กับผู้เข้าร่วมงานจากต่างชาติ Fashion Show การเดินแบบแฟชั่น ใน คอลเลคชั่นล่าสุด จากแบรนด์ชั้นนำทั้งไทย และต่างชาติ รวมทั้งนำนวัตกรรม และ อุตสาหกรรมการผลิตใหม่ล่าสุด ทั้งจากสิ่งทอผ้าผืน เครื่องหนัง และอุตสาหกรรมรองเท้า มานำเสนอด้วย